مسلمان بودن مهم است یا مومن بودن؟
فرق مؤمن با مسلمان در چیست؟ مؤمن واقعى کیست؟
اسلام، شکل ظاهرى دارد و هر کس شهادتین را بر زبان جارى کند، در زمره مسلمانان است اما ایمان یک امر واقعى و باطنى است که جایگاه آن قلب آدمى است، نه زبان و ظاهر او. بنابراین ایمان بالاتر و برتر از مسلمانى است. در آیات قرآن آمده است: «اعراب گفتند که ما ایمان آوردهایم، اى پیامبر! به آنها بگو که اسلام آورده (تسلیم شدهاید) و هنور ایمان در دلهاى شما وارد نشده است». 1
اسلام ممکن است انگیزههاى مختلفى داشته باشد، حتى انگیزههاى مادى و منافع شخصى، ولى ایمان حتماً از انگیزههاى معنوى سرچشمه مىگیرد. امام باقر علیه‌السلام مىفرماید: «ایمان اقرار است و عمل، اما اسلام اقرار بدون عمل است». 2
امام صادق علیه‌السلام مىفرماید: «ایمان شریک اسلام مىشود، ولى اسلام شریک ایمان نیست». 3
در روایتى دیگر امام باقر علیه‌السلام فرمود: «ایمان آن است که در دل مستقر شود و بنده را به سوى خدا کشاند و اطاعت خدا و گردن نهادن به فرمانش بیانگر آن باشد، ولى اسلام گفتار و کردار ظاهرى است». 4
مؤمن واقعى کسى است که به همه دستورهاى اسلام عمل نماید؛ واجبات را انجام دهد و محرّمات را ترک نماید یعنى ایمان واقعى همراه عمل است و عملش باید مطابق با ایمانش باشد.
در بعضى آیات آمده است: «مومنان کسانى‌اند که چون یاد خدا شود، دلهاشان ترسان مىشود و چون آیات الهى برایشان خوانده شود، ایمانشان افزون مىشود و بر پروردگار خود توکّل مىکنند. آنان که نماز را بر پا مىدارند و از آنچه روزیشان دادهایم، انفاق مىکنند. آنان مؤمنان واقعى هستند». 5
خداوند در این آیات و آیات دیگر مانند آیات اوّل سوره مؤمنون اوصاف «مؤمنان واقعى» را بیان فرموده است.
