دستان خود را ببوس
در روایات فراوانی به برخی از این آثار اشاره شده است. از جمله پیشگیری از حوادث و مرگ‌های ناگهانی و دور شدن بلاها و گرفتاری‌ها.
آثار انفاق بر فرد
• برکت دادن به اموال: قرآن کریم مى‌فرماید: «مثل کسانى که اموال خود را در راه خدا انفاق مى‌کنند همانند دانه‌اى است که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه صد دانه باشد، خداوند براى هرکس که بخواهد [آن را] چند برابر مى‌کند و خدا گشایش‌گر داناست».
• رفع بلا و مرگ بد: رفع بلا، دورى از مرگ سوء و...، از اثرات انفاق است که در روایات نیز به آن اشاره شده است. امام باقر(ع) مى‌فرمایند: «صدقه 70 بلا و نیز مرگ سوء را از انسان دور مى‌کند چرا که صاحب صدقه هرگز با مرگ سوء از دنیا نمى‌رود.»
• طول عمر: پیامبر اکرم(ص) مى‌فرمایند: «صدقه و صله‌رحم شهرها را آباد مى‌کند و بر عمرها مى‌افزاید.»
• شفاى بیماری: از دیگر آثار مهم، صدقه و انفاق، شفاى مریض است که نقش اساسى و مهمى دارد و اثر آن بارها به تجربه رسیده است. حدیثى که به این مساله تصریح مى‌کند از پیامبر اکرم(ص)، امام صادق(ع)، امام کاظم (ع) و امیرمومنان(ع) نقل شده است. «بیماران خود را به وسیله صدقه درمان کنید.» و در حدیث دیگرى مى‌خوانیم که مستحب است مریض با دست خود صدقه بدهد.
• رفع فقر: از امام باقر(ع) نقل شده است: «نیکى و صدقه فقر را دور مى‌کند.
• آرامش روحى و روانى: از جمله آثار اعمال نیکو به طور عام و انفاق به طور خاص، رسیدن به آرامش روحى و روانى است که شامل فرد مى‌شود، درباره نقش انفاق در ایجاد آرامش مى‌توان به این آیه استشهاد کرد: «کسانى که اموال خود را در شب و روز و نهان و آشکار انفاق مى‌کنند، پاداش آنان نزد پروردگارشان خواهد بود و نه بیمى بر آنان است و نه اندوهگین مى‌شوند.»
• وسیله تقرب به خدا: قرآن کریم مى‌فرماید: «گروهى از عرب‌هاى بادیه‌نشین، به خدا و رستاخیز ایمان دارند و انفاق خویش و دعاهاى رسول خدا را مایه تقرب به خدا مى‌دانند. آگاه باشید اینها، مایه تقرب آنهاست، به‌زودى خداوند آنها را در رحمت خود وارد خواهد کرد و به یقین خدا آمرزنده و مهربان است.»
آنچه شایسته بخشنده است
از آنچه برای عطا کننده سزاوار است:1 ـ یکی این است که عطیه خود را کوچک شمارد تا در نزد خدا بزرگ باشد، که اگر آن را بزرگ شمارد در نزد خدا کوچک خواهد بود. حضرت صادق علیهالسلام فرمود: «دریافتم که نیکی جز با سه خصلت شایسته نخواهد بود: کوچک شمردن آن و پنهان داشتن آن و شتاب کردن در آن. پس اگر آن را کوچک شمری در نزد آن که برای او دادهای بزرگش داشتهای، و اگر پنهانش داری به کمالش رساندهای، و چون در دادنش شتاب کنی گوارایش ساختهای و اگر غیر از این باشد نابودش کردهای.»
* * *
2 ـ دیگر آن که بهترین و محبوبترین و بی شبههترین مال را بدهد، که خداوند پاک است و جز پاک را نمیپذیرد و چیز پست و نا مرغوب را انفاق کردن نسبت به خدای تعالی بی ادبی است، زیرا خوب و مرغوب را برای خود و خانواده خود نگاه داشتن و پست و وا زده را در راه خدا دادن به معنی ترجیح غیر خدا بر خداست. دلیل بزرگی و اهمیّت فایده انفاق بهترین و محبوبترین مال و قبح و زشتی انفاق چیز پست و وازده، این قول خدای تعالی است:«از پاکیزهها و خوبهای آنچه به دست آوردهاید و آنچه برای شما از زمین بیرون آوردهایم انفاق کنید و پست آن را که خودتان جز به کراهت و اغماض نمیگیرید برای انفاق منظور مکنید.»
* * *
3 ـ دیگر اینکه سزاوار است که اگر بتواند آن قدر به فقیر بدهد که بی نیاز گردد، که در خبر آمده است که وقتی به فقیر چیزی میدهی او را بی نیاز کن و دست خود را بعد از دادن صدقه ببوس، که این انفاق نخست در دست خدای تعالی قرار میگیرد. امیر مؤمنان علیهالسلام فرمود: «چون چیزی به سائل دهید آن که چیزی داده است دست خود را نزدیک دهان برد و ببوسد، که خدا صدقات را میگیرد».
* * *
4 ـ دیگر اینکه از فقیر التماس دعا کند، که دعای فقیر در حقّ او مستجاب می‌شود، چنان که روایت است که حضرت علی بن الحسین علیهالسلام به خادم فرمود: «اندکی دست نگه دار تا دعا کند، که دعای سائل فقیر رد نمیشود.» و نیز روایت شده که آن حضرت خادم را میفرمود که چون به سائل چیزی دهد از او بخواهد که دعای خیر کند.* * *
5 ـ سزاوار است که صدقات را صرف کسی کند که اجر و پاداش بیشتر برد، نظیر اهل علم و تقوی، و پارسایان و راست گویان و درست کاران و کاملان در ایمان و تشیّع. رسول خدا صلیاللهعلیهوآله فرمود: طعام خود را به اهل تقوی بخورانید» و فرمود: «کسی را به غذای خود مهمان کن که برای خدا دوستش داری» و لیکن بهتر است از زکات واجب و صدقات، که چرکهای اموال است، به ایشان ندهد بلکه با هدیه و صله ایشان را وسعت دهد.
حوزه- سلامت- آفتاب
گردآوری و تنظیم: کهتری
